رویکرد مشارکت جویانه در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری

Authors
abstract

امروزه بافت های فرسوده شهری از جمله مهمترین معضلاتی هستند که گیربان گیر شهرها شده اند. این بافت ها به طور عمده بخش هایی از شهر هستند که از چرخه تکاملی حیات آن جدا گشته و به شکل کانون مشکلات و نارسایی ها درآمده اند. این درحالیست که این بافت ها از ظرفیت ها و قابلیت های نهان بسیاری برخودارند که اگر به فعلیت برسند می توانند در فرایند توسعه شهر به عنوان نیروی محرک استفاده شوند. از این رو توسعه نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری از اهداف اصلی نوسازی شهرها قرار گرفته است. طی سال های متمادی برای برطرف نمودن این معضلات راهکارهای بسیاری پیش روی مسئولین شهری قرار گرفته است. اما این رویکردها عمدت به دلیل نگرش های صرفاً کالبدی، گرایش های صرفاً طراحانه و در نظر نگرفتن خواست ساکنین این بافت ها، عمدتًا با شکست مواجه شدند. با توجه به اینکه نوسازی شهرها در جهت ارتقاء کیفیت زندگی صورت می گیرد لازم است کلیه ابعاد کالبدی و غیرکالبدی (اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) شهر مدنظر قرار گرفته شود و از آنجا که مردم استفاده کنندگان و ذینفعان اصلی طرح های شهری هستند، توجه به خواست و نیازهای آنها در طرح های شهری اهمیت به سزایی دارد و راه را برای تحقق پذیری این طرح ها نیز هموار می سازد. امروزه ارگان های دولتی، مقامات تصمیم گیرنده و مجریان طرح ها، همگی به این موضوع واقف شده اند که حضور و مشارکت مردم در امور شهر به ویژه بافت های فرسوده و تاریخی، نقش اصلی را در تحقق پذیری این طرح ها ایفا می نمایند. این امر نه تنها در تحقق این پروژه ها موثر است، بلکه از طریق درگیر نمودن مردم با محیط زندگی خود، از انواع کمک های مردمی (مالی و نیروی انسانی) استفاده نموده و آنان را نسبت به محل سکونت خود حساس می نماید. بدین ترتیب مردم خود را در برابر سکونتگاه خود مسئول دانسته و پایداری این طرح ها تضمین می شود. این مقاله درصدد است با ارائه فرایندی منتخب با رویکردی مشارکتی، گامی در جهت تحقق پذیری پروژه های نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری بردارد. در این راستا مقاله حاضر به تبیین اهمیت موضوع مشارکت در امر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده پرداخته و سعی در عملیاتی نمودن آن با استفاده از فرایند مشارکتی منتخب، در حوزه دانش طراحی شهری دارد. ساختار اصلی  مقاله از سه بخش تشکیل می شود: بخش اول، با عنوان مبانی نظری، دربرگیرنده تعاریف، تاریخچه و معرفی سطوح مشارکت است. بخش دوم، تحت عنوان مشارکت در عمل، ضمن بیان مزایای مشارکت، به معرفی فرایندهای مشارکتی پرداخته و «فرایند همکاری پایدار» را به عنوان فرایند منتخب در حوزه دانش طراحی شهری معرفی نموده است و ابزارهای مشارکتی را در این فرایند بررسی می نماید. در نهایت در بخش سوم، نمونه موردی شهر لِه در تبت مورد بررسی قرار گرفته شده است. این مقاله این شهر را به عنوان یکی از نمونه های موفق در خصوص اجرای یک فرایند مشارکتی بافت فرسوده معرفی نموده و به تشریح فرایند مشارکتی همکاری پایدار در نوسازی بافت فرسوده این شهر می پردازد. با توجه به مطالعات انجام شده، فرایند همکاری پایدار با هدف پایداری زیست محیطی، به صورت یک چرخه طراحی شده است. این فرایند، به عنوان فرایندی مشارکتی که متخصین و مردم، در تمامی مراحل آن حضور دارند، می تواند راهگشای طراحان و برنامه ریزان شهری در تحقق پروژه های نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رویکرد مشارکت جویانه در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران

بافتهای فرسوده شهری که تحت تأثیر مدرنیزاسیون شتابزده، جمعیت غیربومی بلاتکلیف و ناهماهنگ با زندگی شهری را به جای جمعیت بومی نشانده است، علاوه بر ایجاد محیط فیزیکی ناخوشایند، فضای اجتماعی ناپایداری نیز بوجود آورده است که ابتدا ساکنین محدوده و سپس سایر مناطق شهر در معرض خطر آن قرار دارند. به همین دلیل، نوسازی بافت‌های فرسوده شهری یکی از مسائل اساسی در حوزه شهرسازی می‌باشد. منطقه 12 شهر تهران با تو...

full text

سنجش میزان مشارکت بازاریان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری(نمونه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر اهواز)

در سال‌های اخیر رشد بی رویه و شتابان شهرها مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. این مشکلات تمامی جنبه‌های شهرنشینی را تحت تأثیر خود قرارداده و چه بسا که زندگی شهری را مختل نموده‌است. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها وجود بافت‌های فرسوده می‌باشد،که خود منشأ بسیاری از مشکلات شهری از جمله مسائل اقتصادی_اجتماعی، کالبدی_فیزیکی، زیست محیطی و امنیتی می‌باشد، که همه‌ی این‌ها زمینه ناپایداری را...

full text

مشارکت در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله خیرآباد شهر بیرجند)

بافتهای فرسوده و ناکارآمد در شهرها از مسائل بحرانی توسعه پایدار شهری است و نوسازی و بهسازی آنها برای دستیابی به جوامع پایدار مورد تاکید است. در این فرایند علاوه بر جنبه های محیطی- کالبدی، به ابعاد اقتصادی- اجتماعی ساکنین این بافتها توجه می شود. لذا عوامل انسانی و مشارکت آنها در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری بسیار اهمیت دارد و شناخت تمایلات مشارکتی و عوامل موثر بر ارتقا مشارکت ایشان ضروری ...

full text

بررسی مشارکت اجتماعی شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری(مورد مطالعه ساماندهی بافت فرسوده خیابان مدرس کرمانشاه)

مقدمه و هدف پژوهش: اغلب شهرهای مهّم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به‌خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافت‌های فرسوده مواجه‌اند. هرگونه برنامه‌ریزی و اقدام در بافت‌های فرسوده شهری، به‌دلیل خصوصیات متمایز اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، حقوقی و زیست محیطی این پهنه‌ها، دقّت و ظرافت خاص خود را می‎طلبد، بنابراین برنامه‎ریزی مردم‌محور و مشا...

full text

بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی و مشارکت مالکان در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهر مشهد

این مقاله پژوهشی پیمایشی به دنبال تبیین تاثیر سرمایه اجتماعی با مشارکت مالکان در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری انجام شده است.جامعه آماری کلیه مالکان املاک بافت های فرسوده در شهر مشهد بوده است که از میان آن ها 400 نفربه روش نمونه گیری خوشه ای  از 4 محله که به تصادف انتخاب شده اند مورد سنجش قرار گرفته اند.در این پژوهش سرمایه اجتماعی در 4بعد اعتماد ، همبستگی اجتماعی ، مشارکت اجتماعی و ح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
معماری و شهرسازی آرمان شهر

جلد ۲، شماره ۲، صفحات ۳۹-۴۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023